In februari 2017 hebben de vier grote steden (Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht) en acht samenwerkingsverbanden voor het eerst samen concrete afspraken hebben gemaakt om het aantal thuiszitters fors te laten dalen. Het was een vervolgactie op het Thuiszitterspact van 2016. In 2020 heeft de regering erkend dat dit pact niet het gewenste resultaat heeft gehad en is daarmee ook de G4 thuiszittersaanpak een stille dood gestorven. De afspraken staan in de G4 Thuiszittersaanpak: Een gezamenlijke aanpak van de G4-samenwerkingsverbanden PO en VO en G4-gemeenten om thuiszitten te voorkomen en te bestrijden. Download de G4 Thuiszittersaanpak van de site van VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten).

Wij als AutiPassend Onderwijs Utrecht hebben natuurlijk voor de gemeente Utrecht uitgezocht hoe het ging met deze G4 Thuiszittersaanpak. Wie dit ook wil doen voor Amsterdam, Rotterdam of Den Haag, vindt onderaan deze pagina alle benodigde cijfers.

In de gemeente Utrecht zagen we helaas dat het totale aantal kinderen dat langer dan 3 maanden thuiszit, in 2019/2020 hoger was dan ooit sinds de start van Passend Onderwijs. Het langdurig relatief verzuim verminderde, maar die krimp werd volledig teniet gedaan door de groei van het absoluut verzuim. De doelen van de G4 Thuiszittersaanpak zijn bij lange na niet gehaald. Per 1.000 leer- en kwalificatieplichtigen in de gemeente Utrecht waren er 3,3 die in 2018/2019 langer dan 3 maanden thuis zaten, een hoger percentage dan ooit sinds de start van Passend Onderwijs, een totaal van 161 kinderen/jongeren. En dan hebben we nog niet eens de 158 kinderen/jongeren meegeteld die in 2019/2020 een vrijstelling 5a van de leerplicht kregen.

Gemeenteraad Utrecht heeft om meningen gevraagd over de Utrechtse Thuiszittersaanpak op dinsdag 10 maart 2020. Ze zagen zelf ook in dat de doelstellingen bij lange niet gehaald werden. De gemeente Utrecht heeft erkend dat de G4 Thuiszittersaanpak is mislukt: "Tegelijkertijd weten we inmiddels dat de ambitie van geen enkele leerling langer dan drie maanden thuis zonder passend aanbod van onderwijs en/of zorg ook in Utrecht voor 2020 nog niet haalbaar is." (Download de raadsbrief waarin dat wordt gezegd.)

Bovenstaande tabel is gebaseerd op bijlage 1 uit het document G4 Thuiszittersaanpak. Belangrijkste verschillen:

• Cijfers zijn per schooljaar, niet op ijkpunten  (1 dag in het schooljaar), omdat die cijfers niet openbaar zijn.
• Cijfers zijn van alle onderwijssoorten samen, niet apart voor PO en VO, omdat binnen die categorieën niet altijd bekend is hoeveel daarvan langer dan 3 maanden zijn, en we dat onderscheid belangrijker vinden.
• Bij het absoluut verzuim < 3 maanden zou eigenlijk alleen het absoluut verzuim > 4 weken moeten worden geteld, maar die cijfers zijn niet voor alle schooljaren openbaar gemaakt. Voor 2018/2019 waren er 3 kinderen die korter dan 4 weken absoluut verzuimden, dus het getal 22 in de tabel zou eigenlijk 19 moeten zijn. We hebben gekozen voor 22 omdat de cijfers dan vergelijkbaar zijn met voorgaande jaren. In 2019/2020 goldt voor alle absoluut verzuim dat het langer dan 4 weken duurde.
• Van de vrijstellingen hebben we alleen die van art 5 sub a opgenomen, omdat die vrijstelling betekent dat er geen onderwijs gevolgd wordt.
• Van de vrijstellingen is niet openbaar hoeveel daarvan korter dan 3 maanden zijn, maar we nemen aan dat kinderen die zo'n vrijstelling krijgen, al maanden daarvoor uitgevallen waren.
• Van de langdurig zieken zijn geen cijfers bekend.

In bovenstaand diagram geeft de donkere kleur het aantal absolute en relatieve thuiszitters langer dan 3 maanden weer (155 in 2018/2019). De lichtere kleur daarboven is het aantal absoluut en langdurig (> 4 weken) relatief verzuimers korter dan 3 maanden. Ook het aantal thuiszitters korter dan 3 maanden is in 2018/2019 flink gestegen ten opzichte van het jaar ervoor, als is het wel groter geweest in de eerste 2 jaren van Passend Onderwijs.