Hieronder zie je een selectie van de nieuwsberichten die wij verzameld hebben. Lezers van onze nieuwsbrief ontvangen ons extra uitgebreide nieuwsoverzicht, waarbij ook berichten die niet op deze website staan vermeld. Abonneer je op onze nieuwsbrief! Een selectie van oudere berichten vind je in ons nieuwsarchief (jan - aug 2014). We hebben een aparte pagina voor Vermeldingen van AutiPassend Onderwijs Utrecht in de media. |
Nieuws
Mondige ouders, juridisering en communicatie
 Mondige oudersDe laatste maanden berichtten de media regelmatig afkeurend over "mondige ouders" die onredelijke eisen stellen ten behoeve van hun kind. Aan de andere kant is het de plicht van ouders om voor hun kind op te komen als diens ontwikkeling gevaar loopt, en is een mondige ouder gewoon iemand die voor zijn kind op kan komen, een noodzakelijke stem tussen de verschillende belangen van docenten, schoolleiding, begeleiders, besturen, leerlingen en ouders. Ouders van kinderen waar iets extra’s nodig is om tot ontwikkeling te komen, bijvoorbeeld vanwege autisme of ADHD, moeten vaak bijzonder ‘bureaucratisch-vaardig’ zijn, moeten zich laten horen, zodat hun kinderen niet tussen wal en schip raken. JuridiseringOok was de "juridisering van het onderwijs" de afgelopen maanden in het nieuws, waarmee men bedoelt dat ouders steeds vaker een rechtszaak tegen school aanspannen: een rechtsbijstandsverzekeraar zag het aantal zaken groeien tot 784 vorig jaar. Voorbeelden waren de zaken over de schoolfoto tijdens het Offerfeest en het zakken voor het examen Frans. Er wordt overigens niet bij vermeld hoe vaak er tegen ouders een strafzaak aangespannen wordt: in 2011-2012 waren er 8.897 processen verbaal tegen ouders m.b.t. "signaalverzuim": in deze kamerbrief wordt dat gedefinieerd als verzuim dat samenhangt met achterliggende problemen van de leerling: een leerling wordt bijvoorbeeld gepest en wil niet meer naar school. In 2016 blijkt dat het aantal proces verbalen van dit type (waarbij signaalverzuim inmiddels hernoemd is in relatief verzuim) gelukkig gedaald is tot 4.278 in 2015-2016, maar dat is nog altijd een aanzienlijk aantal. Naar aanleiding van de kritiek op de juridisering door ouders reageert jurist Fleur Terpstra in een ingezonden brief: Een kind is wel gebaat bij een proces tegen de school. "In werkelijkheid gaan veel conflicten tegen scholen over zeer serieuze zaken. Zoals kinderen die onterecht thuiszitten omdat scholen hen geen passend onderwijs willen bieden." "Dan is een gang naar de rechter vaak nog de enige manier om de toekomst van het kind te redden." Aan de andere kant rapporteert de Geschillencommissie Passend Onderwijs dat of het nu is dat de relatie verslechtert door de gang naar de geschillencommissie, of dat men pas naar de geschillencommissie gaat als de relatie al verziekt is, het helpt ouders kennelijk niet om een geschil aan te spannen: Ruzie ouders en school loopt op na gang naar Geschillencommissie. CommunicatieGelukkig stond er op 9 september een uitgebreid artikel in de Volkskrant getiteld Hoe scholen en ouders elkaar weer kunnen begrijpen: goede communicatie. Daarin wordt eerst het beeld geschetst van de steeds mondiger en veeleisender ouder die dreigt met juridische stappen, wat voor een aantal docenten de reden is om het onderwijs de rug toe te keren. Dan wordt ingegaan op mogelijke redenen dat de relatie tussen ouders en scholen de laatste jaren steeds meer op gespannen voet is komen te staan. In onze maatschappij is het steeds belangrijker geworden om een goed diploma te halen, en als je niet direct de optimale schoolopleiding af hebt kunnen ronden, is het steeds lastiger geworden om dat later in te halen. Enkele citaten uit het artikel:
Dan worden mondige ouders hopelijk gezien als nuttige, misschien zelfs essentiële, gesprekspartners van de school en is er hopelijk minder juridisering nodig, van beide kanten, omdat er beter wordt gecommuniceerd. |
Acht Magische Sleutels
 Eigenlijk zijn dit een soort gemeenschappelijk ondersteuningsbehoeften in de context van passend onderwijs, waarbij uiteraard geldt dat niet elke sleutel voor elke leerling even belangrijk is. Deb Evensen and Jan Lutke beschreven de 8 Magic Keys in 1997 voor onderwijs aan kinderen met FAS. De tekening is van Kristin Wiens. Zij voegde de Master Key in het midden toe: een goede vertrouwensband. Nederlandse vertaling van de 8 Magic KeysEr is ook een Nederlandse vertaling van de tekst van de FAS Stichting, die we hieronder citeren. We hebben "leerlingen met FAS" vervangen door "deze leerlingen", zodat je ook een leerling zonder FAS in gedachten kunt nemen. Er is geen aanbevolen "kookboekaanpak" voor het werken met deze leerlingen, maar er zijn strategieën die werken. Ze zijn gebaseerd op de volgende richtlijnen: Wees concreet. Deze leerlingen doen het goed als ouders en leraren spreken in concrete bewoordingen en geen woorden met dubbele betekenissen gebruiken. Omdat het sociaal-emotioneel vermogen sterk achterblijft bij leeftijdsgenootjes helpt het "jonger te denken" als instructie wordt gegeven. Wees consequent. Deze leerlingen vinden het moeilijk om het in het algemeen geleerde over te brengen op een andere situatie. Zij doen het daarom het beste in een omgeving met weinig veranderingen. Dit geldt ook voor taalgebruik. Leraren en ouders zouden af kunnen spreken dezelfde begrippen te gebruiken en op dezelfde manier aanwijzingen te geven. Herhaling. Deze leerlingen hebben chronische problemen met hun korte termijn geheugen. Ze vergeten dingen die ze willen onthouden even goed als dingen die aangeleerd zijn en een tijdlang zijn onthouden. Om iets op te slaan in het lange termijn geheugen is het simpelweg nodig om steeds opnieuw aan te leren. Routine. Vaste routines die elke dag hetzelfde verlopen maken het gemakkelijker voor deze leerlingen om te weten wat hen te wachten staat. Het vermindert de onrust die het hen onmogelijk maakt te leren. Simpel. Houdt instructies eenvoudig. Deze leerlingen zijn gemakkelijk over-gestimuleerd.Dit leidt dan tot een "afsluiten van de omgeving" waarna er geen informatie meer doordringt. Daarom is een eenvoudige omgeving een basis voor een effectief lesprogramma. Wees nauwkeurig. Zeg precies wat je bedoelt. Denk eraan dat deze leerlingen het moeilijk hebben met abstracte begrippen, algemeenheden en niet in staat zijn "de open plekken in te vullen" als er alleen een denkrichting wordt aangegeven. Vertel stap voor stap wat er gebeuren moet, ontwikkel wenselijke gedragspatronen. Biedt structuur. Structuur is de "lijm" die de wereld zin geeft voor deze leerlingen. Als deze "lijm" verwijderd wordt, vallen de muren om! Deze leerlingen presteren en zijn succesvol als hun wereld hen steeds maar weer geschikte structuren aanbiedt. Supervisie. Deze leerlingen hebben constante supervisie nodig, dit om patronen te ontwikkelen van gewenst gedrag. Als een situatie voor zo'n leerling verwarrend is en begeleiding niet werkt:
Gerelateerd: |
Evaluatie Passend Onderwijs: ondersteuning te weinig geïntegreerd in dagelijkse onderwijsproces
 Dat concludeert Stichting AutiPassend Onderwijs Utrecht uit de Case Studie naar Passend Aanbod en Ontwikkelingsperspectief, die op 20 juni 2017 als bijlage van de Elfde Voortgangsrapportage Passend Onderwijs naar de Tweede Kamer is gestuurd. Lees hieronder waar wij deze conclusie op baseren. Keuzevrijheid oudersEen andere bijlage, Keuzevrijheid ouders kinderen met extra ondersteuningsbehoefte, concludeert: "Vooral ouders van kinderen in de middelbare schoolleeftijd omschrijven het
schoolkeuzeproces als een zoektocht die om veel doorzettingsvermogen vraagt. [...] Dit had vooral
te maken met gebrekkige informatievoorziening en communicatie over de
ondersteuningsmogelijkheden van scholen. Ook de organisaties geven aan dat het vaak
niet duidelijk is wat scholen wel en niet kunnen bieden. Dit maakt het lastig voor ouders
om scholen met elkaar te vergelijken. [...] De bedoeling van passend onderwijs was echter
dat het vinden van een geschikte plek makkelijker zou worden voor ouders, doordat
schoolondersteuningsprofielen het ondersteuningsaanbod van scholen inzichtelijk
zouden maken. In de praktijk blijkt dit dus echter nog niet overal zo te zijn. Ook uit de
integrale casestudies blijkt dat het schoolondersteuningsprofiel nog niet de beoogde
functie heeft." Als Stichting AutiPassend Onderwijs Utrecht zien wij dat er steeds meer goede ondersteuning wordt geboden aan jongeren met autisme op havo/vwo-scholen. Wij maken ons echter grote zorgen over jongeren bij wie dat niet gebeurt en over de problemen die ouders ervaren bij het vinden van een geschikte school en/of ondersteuning. Een aantal van onze zorgen zien wij terug in bovengenoemde studies. Past elke leerling in passend onderwijs?We lichten enkele verontrustende observaties uit de case study naar passend aanbod en ontwikkelingsperspectief. Achtergrond van de case study "Past elke leerling in passend onderwijs?": Aan tien scholen (4 po, 4 vo en 2 mbo) is gevraagd ‘complexe casussen’ aan te leveren voor het onderzoek. Het ging daarbij om casussen waarbij het volgens de scholen moeilijk was om passend aanbod te realiseren. Ook de ontwikkelingsperspectieven (OPP’s) in het po en vo zijn daarbij bestudeerd en de bijlagen voor de onderwijsovereenkomst in het mbo. Totaal ging het om 31 leerlingen (dus gemiddeld 3 per school).
Hoe komt het en wat kan je eraan doen?Stichting AutiPassend Onderwijs Utrecht analyseert de ontwikkelingen als volgt.Omdat scholen niet te veel als zorgschool gezien willen worden (want dat zou andere ouders kunnen afschrikken en/of te veel zorgkinderen trekken) maken ze onvoldoende duidelijk in het schoolondersteuningsprofiel wat voor expertise voor extra ondersteuning de school in huis heeft. Daardoor is het voor ouders die die informatie nodig hebben niet duidelijk welke school het beste bij hun kind zal passen en komen kinderen eerder terecht op een school die minder goed in staat is de benodigde extra ondersteuning te geven. Dat maakt het lastiger voor de school om de juiste ondersteuning voor dat kind te bieden. Omdat de ondersteuning voor de leerling vooral georganiseerd wordt door intern begeleiders en zorgcoördinatoren (wat mogelijk ingegeven wordt door de manier van financiering vanuit het samenwerkingsverband), speelt de diagnose een belangrijke rol bij het vaststellen van de extra ondersteuningsbehoefte. Een diagnose kan zeker behulpzaam zijn, maar is slechts een startpunt (zie Is een diagnose autisme een voordeel of een nadeel? waar we schrijven: "Wij vinden het belangrijk dat begeleiders, ook als de diagnose bekend is, goed kijken naar individuele kenmerken"). Als de ondersteuningsbehoefte door de leraren zelf zou kunnen worden vastgesteld, kan veel meer gekeken worden naar de soort activiteiten en omstandigheden waarbij de leerling hulp nodig heeft, en zal de diagnose minder doorslaggevend zijn. Het gaat om wat dat specifieke kind in de klas nodig heeft (en dat is bij elk kind met autisme weer anders) en er zijn vaak didactische aanpassingen nodig in plaats van zorg. Omdat alleen vooral het zorgteam betrokken is bij het bepalen van de benodigde ondersteuning, is bij de VO-docenten niet goed bekend wat een bepaalde leerling nodig heeft, en blijft de ondersteuning voornamelijk beperkt tot "standaard" pakketten buiten de reguliere lessen (een training buiten schooltijd, een persoonlijke coach, trajectbegeleiding). Dat zijn prima invullingen van extra ondersteuning, maar als dat ertoe leidt dat docenten in de les geen extra ondersteuning geven, werkt het averechts.  We gunnen docenten succes met hun leerlingen. Docenten hebben vaak het idee dat
ze te weinig weten van autisme en durven er daarom niet aan te beginnen. Ze
kunnen zeer geholpen zijn met tips en handreikingen die geen tijd of werk
hoeven te kosten. Bijvoorbeeld dat een leerling hen niet aankijkt niet altijd
desinteresse is, maar kan betekenen dat hij prikkels uitschakelt om goed op te
letten wat er gezegd wordt. Het zou ook fijn zijn als de schoolleiding docenten ondersteunt bij een goede logistiek. Als docenten zelf moeite hebben om het schoolwerk goed te plannen waardoor leerlingen overladen worden, als roosters chaotisch zijn met veel lesuitval, zijn er altijd leerlingen die hier meer last van hebben dan andere. Dat soort problemen hoeven niet altijd gezien te worden als een extra ondersteuningsbehoefte voor die leerlingen maar zouden eerder moeten worden gezien als een opdracht voor de school om een goede basis te leggen waar alle leerlingen van kunnen profiteren. Vandaar onze conclusie dat de extra ondersteuning te weinig geïntegreerd wordt in het dagelijkse onderwijsproces. Dit leidt tot onnodige complexiteit voor de onderwijsprofessionals en onvoldoende ondersteuning voor de leerling die dat nodig heeft. Ander politiek nieuws over Passend Onderwijs: zie overzicht Landelijke politiek |
Oplossing nodig? Bedenk ze eens mét ouders
 Een paar citaten om je te verleiden de blogs te gaan lezen: "Aansluiten bij ouders zorgt voor vertrouwen in de relatie en voor meer kans op succes." "De hamvraag is of je ouders buiten beeld kunt houden als professional. Of het professioneel is om ouders niet te betrekken in je oplossingen." "Afgezien van de bedachte oplossingen is er niet in voorzien dat ouders mee moeten in de gedachtegang en dat dat tijd kost." "Je mag dat verwachten [dat ouders niet wijzen, dat ze redelijk zijn, dat ze meewerken en zich misschien zelfs voegen naar jouw professionaliteit], maar je mag het niet eisen. Ouderschap kent geen basisniveau dat hierin voorziet." Goed geschreven, Mark! |
Infographic "Het gaat met je kind niet goed op school"
 Waar kun je terecht als het niet goed gaat met je kind op school? Bij wie moet je zijn in welke situatie? En wat als die je niet kan helpen? Je vindt richtlijnen en tips in de infographic "Het gaat met je kind niet goed op school" van Ouders & Onderwijs.EscalatieladderDe infographic geeft een goed overzicht geeft van de escalatieladder (bij problemen op school eerst
naar de mentor, als je er met je mentor niet uitkomt ga je naar de
zorgcoördinator of intern begeleider en uiteindelijk naar het samenwerkingsverband. Welke ondersteuning de ouder mag verwachten van de school is vaak onduidelijk omdat scholen daar op de website (schoolondersteuningsprofiel) vaak niet open over zijn, en omdat er grote verschillen zijn tussen scholen en samenwerkingsverbanden (en gemeenten!) hoe de ondersteuning geregeld is. Wat als je dat als ouder allemaal niet kan overzien? Het risico is dan groot dat je van het kastje naar de muur gestuurd wordt. Buiten het onderwijsAls de partijen aan de linkerkant je allemaal niet willen of kunnen helpen aan een passende oplossing, kunnen ouders naar de partijen aan de rechterkant of de onderkant van de infographic, die buiten het onderwijs staan. Zij kunnen adviezen geven aan scholen, maar kunnen niets afdwingen en hebben geen doorzettingsmacht (ook de geschillencommissie passend onderwijs niet). En sommigen weten niet veel van de zorgplicht, of wet- en regelgeving binnen het onderwijs en de gemeente, dus het maakt ook uit welke organisatie je waarvoor benadert. De expertise is heel verschillend en dat maakt het nog eens extra lastig. Je moet voorkomen dat je in dit “moeras” van instanties terecht komt!  Infographic voor onderwijsprofessionals?Marc Dullaert (aanjager Thuiszitterspact) deed een oproep toen hij deze infographic voor ouders in ontvangst nam: "Kunnen de scholen deze infographic ook vanuit schoolperspectief maken, waarbij ouders en kinderen steeds centraal staan?" Ook zij hebben de gespreksvaardigheden nodig die aan de linkerkant in de groene blokken vermeld staan. Ook zij hebben met allerlei organisaties te maken voor verschillende doelen. Hij prees de ouders die zich al tijden inzetten om de goede beweging mogelijk te maken en maakte duidelijk hoe belangrijk hun "zachte" kracht in dat proces is. Wij zullen dat maar als een aanmoediging beschouwen om door te gaan met Stichting AutiPassend Onderwijs Utrecht! Gerelateerd: |
Symposium Onderwijs & Autisme in de provincie Utrecht, 15 november 2017
 Van de diagnose ‘autisme’ naar ondersteuningsbehoefte in het onderwijs
Voor: Docenten, rectoren, zorgcoördinatoren, ouders, zorgprofessionals, ambulant begeleiders en intern begeleiders in het voortgezet onderwijs in de provincie Utrecht
Datum: Woensdag 15 november 2017
Locatie: MEE-UGV - Pallas Athenedreef 10, Utrecht (locatie onder voorbehoud)
14.30 Inloop, bezoek van de markt 15.00 Introductie, dagvoorzitter Bart van Kessel, Gedragswerk
15.10 Situatie in Utrecht als het gaat om passend onderwijs (met name havo/vwo) voor leerlingen met autisme, en visie op noodzakelijke ondersteuning voor leerlingen én leraren (én ouders)
Door: Suzanne Boomsma, Stichting AutiPassend Onderwijs Utrecht
15.30 Een ander perspectief op ‘lastig gedrag’ van een kind met autisme. Wat is de ondersteuningsbehoefte van de leerkracht en de leerling?
Door: Suzanne Agterberg-Rouwhorst, Spectrumvisie en Autismepaspoort
16.00 Bespreken van cases in subgroepen m.m.v. ouders & professionals
Terugkoppeling o.l.v. dagvoorzitter en sprekers 17.20 Inspirerend en renderend schoolvoorbeeld buiten Utrecht door Keet Bos van het Johan de Witt-gymnasium in Dordrecht
17.40 Afsluitende leerpunten om vast te houden
18.00 Einde programma, uitloop met bezoek van de markt en borrel
Meld je gratis aan via het e-mailadres op de flyer.
|
Boekreview: Autisme ontrafelen, van Martine Delfos
 Auteur: Martine F. Delfos
Verschenen: februari 2017
Uitgever: SWP
In dit relatief dunne boek (128 pagina's) wordt het begrip mentale leeftijden bij autisme goed uitgelegd. Biopsycholoog Martine Delfos introduceerde het begrip al jaren eerder (zie Martine Delfos over mentale leeftijden) en publiceerde al in 2012 samen met Norbert Groot een boek Autisme vanuit een ontwikkelingsperspectief, maar omdat ik opzag tegen de grote hoeveelheid tekst (256 pagina's) heb ik dat boek nooit gelezen. Doordat dit nieuwe boek met "een korte introductie over autisme" wat laagdrempeliger is, ontdekte ik als wetenschappelijk geïnteresseerde ouder een onderbouwing en als opvoeder praktische inzichten wat ik met deze theorie kan in de dagelijkse praktijk.
Ik vind het een sympathieke en goed bruikbare theorie, al kan ik niet alles plaatsen wat Delfos in het boek beweert. Ze ontwikkelde haar theorie van een vertraagde ontwikkeling op sociaal gebied en een versnelde ontwikkeling op cognitief gebied en vergeleek die vervolgens met alle bekende kenmerken en theorieën over autisme. Ze betoogt dat haar theorie van het Socioschema en de MAS1P (Mental Age Spectrum in 1 Person) een completer verhaal biedt over autisme, en meer aanknopingspunten voor hulp en begeleiding, dan de bestaande theorieën als Theory of Mind, Centrale Coherentie en Executieve Functies, of het extreem mannelijke brein.
Ik was in november 2016 bij een presentatie van Martine Delfos voor Oudervereniging Pharos waar ze in één avond de belangrijkste punten uit het boek vertelde (althans, dat begreep ik pas later toen ik het boek las). Die avond kon ik niet alle punten goed volgen, dus ik ben blij met de uitgebreidere toelichting in dit boek. Delfos zei bij deze presentatie: “Of ik heb het helemaal mis, of ik ben mijn tijd ver vooruit.” In augustus 2017 had ik naar aanleiding van de eerste versie van dit boekreview een persoonlijk gesprek met haar, waarin ze nog een aantal aspecten verhelderd heeft. Het is jammer dat collega-wetenschappers haar werk niet noemen of publiceren over nader onderzoek naar haar theorie, want dat verdient het wel. Het blijft vooralsnog de theorie van één (misschien wel briljante) wetenschapper, die uitspraken doet die nogal stellig over kunnen komen 1), terwijl wetenschappers normaal gesproken voorzichtig formuleren om rekening te houden met alle mogelijkheden. Soms kan ik niet begrijpen hoe de wetenschappelijke onderzoeken die ze noemt een onderbouwing zijn voor haar theorie 2), maar zoals ze zelf schrijft in de epiloog van het boek: "Het belangrijkste voor mij was de manier waarop de mensen met autisme reageerden op mijn theorie. Zij herkennen de MAS1P, hun regenboog van mentale leeftijden, en herkennen het gevoel dat ze weten dat ze niet weten, zonder enig idee te hebben hoe ze dit gebrek aan kennis kunnen veranderen." Dat geldt ook voor ouders van kinderen met autisme: wij merken bij Stichting AutiPassend Onderwijs Utrecht dat de theorie van mentale leeftijden heel herkenbaar is voor ouders en hen helpt om hun kinderen beter te begrijpen en te helpen. Alleen al daarom is dit boek een aanrader!
Waar ik Martine Delfos ook om bewonder, is dat door haar manier van kijken de mensen met autisme consequent in een positiever daglicht komen te staan dan gebruikelijk (en hun ouders ook!). Wie vaker iets van haar gelezen of gehoord heeft zal het bekend voorkomen dat zij altijd zegt: autisme is geen defect, het is een vertraging en een versnelling tegelijk. Ik moet zeggen dat ik er zelf in de praktijk thuis niet aan ontkom om sommige kenmerken toch als beperkend te zien in de huidige maatschappij, en dan ligt de visie dat autisme een stoornis is op de loer. Maar Delfos heeft gelijk als ze zegt dat die kenmerken niet statisch zijn: mensen met autisme kunnen zich altijd verder ontwikkelen en hetzelfde bereiken als andere mensen, al komen sommige vaardigheden misschien pas op een (veel) latere leeftijd dan gemiddeld. Delfos vraagt ook nadrukkelijk aandacht voor de versnelling, die wij in de dagelijkse praktijk nogal eens dreigen te vergeten: de cognitieve voorsprong die veel kinderen met autisme hebben. Delfos zegt wel eens: autisme betekent per definitie hoogbegaafdheid. Dan bedoelt ze niet de gebruikelijke definitie van hoogbegaafdheid, want tijdens de lezing en ook in het boek relativeerde ze: "Dus, aan de cognitieve kant, wanneer kinderen met autisme in staat zijn om te spreken, lijken ze vaak veel ouder dan hun chronologisch leeftijd en lijken ze hoogbegaafd, wat in feite slechts een eenzijdige begaafdheid is." (blz. 28)
Die eenzijdige hoogbegaafdheid komt volgens Delfos door de invloed van testosteron op de foetus in de baarmoeder, wat leidt tot een andere volgorde van ontwikkeling: eerst de focus op het cognitieve gebied (ontdekken hoe dingen werken) en daarna op het sociaal-emotionele gebied (omgaan met mensen), terwijl een typische ontwikkeling andersom gaat. “Vanwege de intelligentie verwachten we [van kinderen met autisme] ook een hoog niveau van sociale ontwikkeling, wat tot onze verbazing dan vaak niet het geval is. [... Mensen] geven [dan] gemakkelijk de schuld aan de ouders over de manier waarop zij hun kind opvoeden.” (blz. 27)
Een vertraagde rijping van de hersencellen op specifieke gebieden kan een verklaring zijn voor de kenmerken van autisme, waaronder "overweldigd raken in een situatie van meervoudige geluiden" (blz. 35, wat wij zintuiglijke overprikkeling zouden noemen), minder goed vrienden kunnen maken, minder goed taken af kunnen krijgen, minder goed de weg kunnen vinden, iedereen als "veilig" beschouwen of juist angst voor vreemden. De hersenen kunnen op latere leeftijd verder rijpen en dan kunnen deze achterstanden ingelopen worden.
In plaats van een IQ-test, die gemaakt is voor kinderen met een typische ontwikkeling en daarom niet goed passen voor kinderen met autisme, is Delfos voorstander van een leerpotentieeltest. Die gaat ervan uit dat om iets te leren, een vaardigheid eerst in de zone van naaste ontwikkeling moet komen (dat wil zeggen, de hersenen en het lichaam zijn “klaar” om die vaardigheid te leren). Daarna komt de praktijkzone, waarin het kind het nieuwe gedrag kan oefenen, waarna het in de zone van actualisatie komt: het kind kan het zelfstandig uitvoeren. De leerpotentieeltest kijkt welke dingen in de praktijkzone zitten, dus op het punt staan ontwikkeld te worden. "Ze moeten gewoon worden 'opgevoed' in sociale ontwikkeling op de manier waarop ouders dit ook met hun kinderen zonder autisme doen, maar dan op het moment dat ze er rijp voor zijn."
Als de hersenen op een bepaald gebied rijp zijn voor een volgende fase, en de ouders of omgeving bieden bijpassende nieuwe denkkaders aan de persoon met autisme, dan kan de ontwikkeling ineens erg snel gaan. "In de periode ervoor zijn al vele ervaringen 'verzameld' die afzonderlijk van elkaar werden beschouwd, maar door een nieuw denkkader komen deze ervaringen bij elkaar in een soort conclusie en deze opent het gedrag." (blz. 63) In het boek geeft ze daar diverse voorbeelden van. Zie ook de paragraaf Aan de slag met de theorie van mentale leeftijden op onze aparte pagina over mentale leeftijden.
De versnelde rijping van de hersencellen op cognitief gebied leidt naast de schijnbare hoogbegaafdheid (beperkt tot het cognitieve vlak) ook tot specifieke interesses en talenten. Over de schijnbare beperkingen in centrale coherentie (details tot een geheel kunnen vormen) schrijft Delfos dat het niet gaat over traagheid van de informatieverwerking, maar over meer tijd nodig hebben vanwege de precisie, via het geven van aandacht aan details. “Wanneer iemand die precies is, geconfronteerd wordt met een contradictie van de feiten, kan hij niet gemakkelijk verder gaan, maar blijft hij stilstaan op dezelfde plek in zijn geest.” (blz. 56) Mensen met autisme hebben volgens haar een dieper en meer doordacht inzicht, dat soms langzamer tot stand komt dan bij mensen zonder autisme.
|
Boekreview: Mogen zijn wie je bent, dat is geluk!
 Titel: Mogen zijn wie je bent, dat is geluk! Ondertitel: De klokkenluidersfunctie van kinderen met labels, als spiegel voor onze samenleving Auteur: Ingrid Verkuil Dit boek is een gekleurd verhaal van een moeder over de zoektocht naar onderwijs voor haar zoon, gecombineerd met informatie en haar visie over allerlei onderwijszaken. Je vindt in dit 350 pagina's dikke boek onder andere: · een persoonlijk verslag van onderwijsprofessional Ingrid Verkuil die op zoek ging naar onderwijs voor haar zoon Jesse, omdat het reguliere onderwijs niet lukte · haar alternatieve visie op diverse diagnoses · informatie over passend onderwijs en onderwijswetgeving (in het bijzonder voor thuiszitters) · research naar onderwijsvormen en maatwerkconcepten · een uitgesproken mening over hoe het onderwijs zou moeten worden ingericht · een pleidooi voor haar eigen maatwerkoplossing waarbij ze kinderen die zijn vastgelopen op het reguliere onderwijs wil helpen (tegen betaling) Er zijn vast ouders die het, net zoals ik, interessant vinden om te lezen welke zoektocht deze moeder heeft doorgemaakt. Jesse heeft op allerlei soorten scholen gezeten. Ze vertelt hoe het bij de ene na de andere school toch niet bleek te werken, en relateert het ook aan haar eigen levensgeschiedenis. Ze vertelt hoe haar mening langzamerhand veranderde en hoe ze tot haar huidige ideaal gekomen is. De informatie over passend onderwijs en de situatie van thuiszitters kan van pas komen. Ook leerzaam is de informatie over allerlei niet-traditionele onderwijs- en begeleidingsvormen. Ik weet niet goed hoe ik haar visie moet omschrijven. Het zit een beetje in de “zweverige” hoek. Ter illustratie: het hoofdstuk Autisme bestaat uit een artikel van Herbert van Erkelens, "theoretisch fysicus en gepromoveerd op een kosmologisch onderwerp, docent alchemistische symboliek, schrijver en pionier in bewustzijn". Ingrid Verkuil benoemt voor- en nadelen van diagnoses. Zij vindt het voordeel van een diagnose de toegang tot hulp/ondersteuning, maar het nadeel van de emotionele impact lijkt bij haar de doorslag te geven, waardoor ze de voorkeur geeft aan het loslaten van “labels” (diagnoses) en vooral goed kijken en luisteren naar kinderen. Ze noemt niet dat het ook een voordeel kan zijn om door de diagnose minder schuldgevoelens te hebben en beter te kunnen begrijpen wat nodig is om het leven draaglijker te kunnen maken voor het kind. Wat ik een nadeel vind is dat Ingrid Verkuil’s idee over wat kinderen nodig hebben, erg gekleurd lijkt door wat haar zoon Jesse nodig heeft. Wat mij betreft trekt ze te snel de conclusie dat veel andere kinderen dit ook nodig hebben. Voorbeelden: In de inleiding schrijft ze: “Ik zie echter dat mijn kind en andere sensitieve kinderen, de voorlopers zijn van een nieuwe tijd. Ze laten zien dat het belangrijk is om trouw te blijven aan jezelf en om dat wat je voelt van binnen serieus te nemen. Volg je eigen pad, denk zelf na en doe het op je eigen manier. […] Het lijkt erop dat kinderen en jongeren met een label sensitiever zijn en hun ‘voelsprieten’ het liefst daar inzetten waar hun passies en talenten liggen en zich afschermen voor activiteiten die hen minder boeien. Het wordt tijd om rekening te gaan houden met de unieke passies en talenten van onze kinderen en jongeren en hen te ondersteunen in de weg om hun mooiste zelf te kunnen ontwikkelen.” In het hoofdstuk “Gevoel” schrijft ze: “Als we bevrijd zijn van onze eigen angsten, zullen we anderen automatisch ook van hun angsten bevrijden.” In het hoofdstuk “Reguliere onderwijssysteem” schrijft ze dat ze het onnatuurlijk vindt dat kleuters een weektaak krijgen in de vorm van een werkboekje: “Kleuters houden niet van werken in het platte vlak.” In het hoofdstuk “Waarom werkt de wet passend onderwijs niet?” schrijft ze: “Doordat school functioneert als een harnas wordt een kind afgestompt, apathisch, vaak rusteloos, depressief, agressief of onhandelbaar.” In het hoofdstuk “Missie en Visie” schrijft ze: “Kinderen laten voorkeuren zien voor activiteiten of vakgebieden. De kunst is om ze daarin te vertrouwen en ze te ondersteunen bij het volgen van hun eigen kompas.” Het is natuurlijk wel begrijpelijk dat de ervaringen met haar zoon een grote invloed hebben gehad, maar het wordt iets te stellig gebracht dat dit ook zou gelden voor veel andere thuiszitters of kinderen die vastlopen in het onderwijsstelsel. Ik denk dat er ook veel kinderen zijn die er juist baat bij hebben om te leren zich aan te passen omdat het voor hen ook van levensbelang is om erbij te horen, en om juist structuur aangeboden te krijgen in plaats van vrijheid: voorspelbaarheid en stap-voor-stap instructies, weten wat ze moeten doen. Dat neemt niet weg dat het boek interessant kan zijn om te lezen, ook als je het niet helemaal eens bent! |
Steeds meer geld naar middelbare scholen, maar het komt niet in de klas terecht
 Scholen krijgen per leerling een vast bedrag, de basisbekostiging, voor het verzorgen van het reguliere onderwijs. Het geld voor alle leerlingen samen zit in de lump sum. Dat heet zo omdat de schoolbesturen grotendeels zelf mogen beslissen hoe ze dit grote geldbedrag besteden. Daarnaast krijgen samenwerkingsverbanden voor passend onderwijs extra geld om naar eigen inzichten te verdelen over scholen, de ondersteuningsbekostiging (zie Bedrag per leerling voor passend onderwijs). Hogere basisbekostiging, maar grotere klassen en lagere salarissenWat het resultaat is van de basisbekostiging via de lump sum kun je lezen in het Correspondent-artikel Resultaat van twintig jaar miljarden extra naar onderwijs: minder docenten, grotere klassen, lager salaris van Frans van Haandel en Hans Duijvestijn. Als er de komende jaren weer extra geïnvesteerd wordt in het onderwijs, met de bedoeling om kleinere klassen, minder lesuren per docent en betere salarissen voor docenten te realiseren, dan is maar de vraag of dat zal lukken als de financiering via de lumpsum blijft lopen.
Marilse Eerkens beschrijft in het tegelijkertijd verschenen Correspondent-artikel Scholen mogen zelf hun geld uitgeven. Nu weten we dat leraren en leerlingen daar de dupe van zijn hoe docenten en ouders zelfs met uitgebreide wettelijke medezeggenschapsbevoegdheden toch maar weinig invloed hebben in de praktijk.
Beide artikelen zijn zeer de moeite waard om te lezen, als je wil begrijpen hoe het kan dat er wel geld is maar het niet in de klas terechtkomt. Onduidelijk waar geld voor Passend Onderwijs aan besteed wordtNaast de lumpsum voor het reguliere onderwijs, heeft het ministerie in 2016 een bedrag van 2,4 miljard aan ondersteuningsbekostiging besteed. In mei 2017 constateerde de Algemene Rekenkamer dat onduidelijk is waar het geld voor Passend Onderwijs aan besteed is.
De Algemene Rekenkamer doet de volgende aanbevelingen aan het Ministerie van OCW:
Naar aanleiding van dit rapport nam de Tweede Kamer een motie aan over onafhankelijk toezicht bij ieder samenwerkingsverband in het kader van passend onderwijs. Maar als schoolbesturen binnen een samenwerkingsverband zich niet houden aan de onderwijswetten waaronder de regels voor Passend Onderwijs, dan voldoen zij niet aan de voorwaarden voor de bekostiging en kan de minister sancties opleggen. Ook kan zij aan het bestuur van de school een toezichthouder toevoegen, als sanctie, dit is geregeld in de Wet Goed Bestuur. De onderwijsinspectie heeft dus al de rol van onafhankelijk toezicht, maar maakt voor zover wij weten geen gebruik van de mogelijkheid om sancties op te leggen. Misschien moet deze motie wel gezien worden als een oproep aan de onderwijsinspectie om strakker te handhaven, in plaats van weer een nieuwe toezichthouder! Reactie van minister en staatssecretarisIn de Kamerbrief over niettraceerbare gelden in het onderwijs (30 mei 2017) reageert staatssecretaris Sander Dekker op het onderzoek van Van Haandel en Duijvestijn. Hij geeft aan dat het onderzoek een eenzijdig beeld geeft, maar dat de verantwoording van de lumpsumgelden wel beter kan: "Het is niet zuiver om achteraf nieuwe doelen te plakken op oude intensiveringen en op basis hiervan de (financiële) keuzes van de sector te beoordelen. Op basis van beschikbare informatie kan ik wel degelijk bepaalde conclusies over ontwikkelingen trekken, al blijft het lastig om elke euro die in het onderwijs wordt uitgegeven specifiek te volgen. Dit laat onverlet dat maatregelen nodig zijn, en ook worden getroffen, om de verantwoording binnen de huidige lumpsumsystematiek verder te versterken." Verder geeft de staatssecretaris aan dat het aantal leraren weliswaar is gedaald, maar dat er meer onderwijsondersteunend personeel bij is gekomen: "Tegelijkertijd erken ik ook dat het aandeel leraren is gedaald, maar dat het aandeel onderwijsondersteuners is gestegen. De inzet van onderwijsondersteuners ligt onder andere in bewuste, onderwijskundige keuzes voor het onderwijs. Dit verlaagt de werkdruk en draagt bij aan de kwaliteit. Dit betekent ook dat de door de onderzoekers gehanteerde leerling-leraar ratio om meer nuancering vraagt: deze geeft onvoldoende zicht op de werkelijke groepsgrootte in het vo." Minister Bussemaker schrijft in de Bestuurlijke Reactie OCW op 'Resultaten Verantwoordingsonderzoek 2016' dat ze het eens is met de conclusie dat meer transparantie nodig is en dat er al maatregelen in voorbereiding zijn die daaraan tegemoetkomen.
eenduidige definiëring te vinden van de gewenste informatie en hoe je daaraan resultaten kunt koppelen. Daardoor zullen resultaten niet eerder dan in de loop van 2018 zichtbaar zijn (als de schoolbesturen de jaarverslagen over 2017 publiceren).
Ze eindigt met:
Gerelateerde berichten
|
Onderwijsinspecteur roept leraren en schooldirecteuren op om grenzen te verkennen
 Zie de blog van Gerard Zandbergen: Leraar, zoek de moeilijkheden op! Hij wordt er heel erg blij van als een manager of docent goed nadenkt over het belang van de student, ook als dat verder gaat dan de regels. Super dat de inspectie lef toont en risico durft te nemen! Gerelateerde berichten: Handreiking om handelingsverlegenheid bij thuiszitters te doorbreken, blog van Erik Gerritsen op site van Binnenlands Bestuur Kan particulier onderwijs vergoed worden als er geen ander passend onderwijs is? analyse van AutiPassend Onderwijs Utrecht Geef schoolbesturen de vrijheid waar ze recht op hebben! artikel van iHUB |
1-10 of 86